Startup dùng đất để xây nhà

Được thành lập năm 2016, Eco-dôme Maroc áp dụng truyền thống địa phương vào công nghệ tiên tiến để xây các tòa nhà hình vòm. Startup này cho rằng giải pháp của họ rẻ, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường so với nhà bê tông.

Nhà sáng lập Youness Ouazri đã khám phá ra "truyền thống xây nhà bằng đất rất đa dạng" được các thế hệ trước sử dụng khi đi du lịch khắp đất nước. "Chúng tôi chỉ đơn giản sử dụng bí quyết có sẵn và điều chỉnh nó theo công nghệ để thân thiện với môi trường, tiết kiệm chi phí và triển khai nhanh chóng", ông nói.

Mỗi ngôi nhà Eco-dôme xây dựng là duy nhất. Sau khi nhận đặt hàng, công ty sẽ phân tích thành phần đất tại chỗ để xác định tính phù hợp cho việc thi công. Một lượng nhỏ vôi và xi măng sẽ được phối trộn với nguồn đất đó để cho ra thành phần vật liệu tối ưu.

Sau đó, công ty chạy các mô hình mô phỏng nhiệt độ để xác định độ dày lý tường cho tường nhà, nhằm hấp thụ nhiệt độ trong mùa hè và giữ ấm cho mùa đông. "Điều này nghĩa là căn nhà sẽ sử dụng ít năng lượng nhất có thể cho việc sưởi và làm mát, đôi khi không cần sử dụng năng lượng gì cả", Ouazri nói.

Giá nhà dao động từ 247 USD đến 445 USD mỗi m2, và có thể thay đổi tùy loại đất và địa điểm. Theo Ouazri, chi phí có thể rẻ hơn 1/3 so với một ngôi nhà tiêu chuẩn, chủ yếu do đã loại bỏ phần lớn nguyên liệu thô cần mua bằng đất tại chỗ. "Chúng tôi cũng bỏ được các công việc hậu cần liên quan như vận chuyển nguyên vật liệu đến địa điểm", ông cho biết.

Các ngôi nhà của Eco-dôme được xây bằng các kỹ thuật khác nhau, tùy theo hình dạng thiết kế. Với những kiến trúc vòm, công ty áp dụng phương thức gọi là "superadobe", được kiến trúc sư Mỹ gốc Iran Nader Khalili phát minh vào những năm 1980. Theo đó, họ sử dụng các túi polypropylen chứa đầy đất để xếp chồng lên nhau. Với các sơ đồ hình chữ nhật, họ có thể dùng cấu trúc khung gỗ.

Ngôi nhà đầu tiên do Eco-dôme xây dựng được hoàn thành năm 2017, rộng 72 m2 ở vùng nông thôn gần thủ đô Rabat. Khách hàng xây nó để làm nhà nghỉ mát. Từ đó, công ty Eco-dôme đã xây hơn 100 nhà mái vòm tại 40 địa điểm. Công trình lớn nhất là một trung tâm văn hóa rộng 250m2 ở Agouim, khu vực có khí hậu khắc nghiệt với mùa đông âm độ và mùa hè nóng như lửa đốt.

Eco-dôme Maroc đã nhận khoảng 300.000 USD vốn đầu tư đến nay và tuyển 17 nhân sự. Họ có 3 nhóm khách hàng chính: Chủ đất muốn xây một ngôi nhà chính hoặc phụ theo hướng sinh thái nhất có thể; nhà đầu tư du lịch sinh thái; chính quyền và cộng đồng địa phương muốn xây dựng trường học hoặc cơ sở hạ tầng khác cho giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Công ty đặt mục tiêu tiến ra nước ngoài, với 2 địa điểm đầu là Bờ Biển Ngà và Tunisia.

Youssef El Ganadi, Giáo sư kiến trúc tại Đại học Quốc tế Rabat, đánh giá phương thức xây dựng của startup này là "sự đổi mới thú vị", nhằm tạo ra những ngôi nhà giá cả "kinh tế" và bền vững về môi trường cho mọi tầng lớp xã hội. Tuy vậy, ông cho rằng nó cũng hạn chế bởi rào cản văn hóa.

"Ở Maroc và Bắc Phi nói chung, nhiều người có tâm lý thích nhà bê tông vì tin rằng nó hiện đại và chắc chắn hơn", ông giải thích. Vì vậy, Công ty khởi nghiệp này bị giới hạn trong phạm vi những khách hàng quan tâm đến môi trường hay nhu cầu xây dựng ngôi nhà thứ 2 để nghỉ dưỡng.

Bên cạnh đó, Giáo sư Ganadi cũng đặt dấu hỏi về khả năng chống động đất của ngôi nhà. Vào tháng 9, Maroc hứng chịu trận động đất khiến gần 3.000 người tử vong. Phản hồi vấn đề, Ouzrai nói Eco-dômes tuân thủ các quy định xây dựng địa phương và 4 tòa nhà của họ ở gần tâm chấn vẫn không hư hại.

"Đất tồn tại lâu hơn các vật liệu công nghiệp. Ở một số vùng nhất định, chúng ta có những tòa nhà được xây từ hàng nghìn năm trước. Với bảo trì thích hợp, nhà vòm của chúng tôi cũng có thể tồn tại mãi", Ouzrai tuyên bố.