3 kịch bản xây đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Bộ GTVT đang lấy ý kiến các bộ ngành về phương án đầu tư xây đường sắt cao tốc Bắc – Nam với 3 kịch bản. So với những đề xuất trước của Bộ GTVT, các phương án mới có vốn đầu tư cao hơn.

Kịch bản 1 

Đó là đầu tư xây mới tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc Nam đường đôi, dài 1.545 km, khổ ray 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 17 tấn mỗi trục, chỉ khai thác tàu khách.

Tuyến đường sắt Bắc Nam hiện có được nâng cấp để chuyên chở hàng, khách du lịch và khách chặng ngắn. Tổng mức đầu tư khoảng 67,32 tỷ USD.

Kịch bản 2 

Xây mới tuyến đường sắt Bắc Nam đường đôi; tải trọng 22,5 tấn mỗi trục; khổ ray 1.435 mm; khai thác chung cả tàu chở khách và chở hàng, tốc độ thiết kế 200-250 km/h; chạy tàu hàng tối đa 120 km/h.

Tuyến đường sắt Bắc Nam hiện tại được hiện đại hóa để chuyên chở hàng, khách du lịch và khách chặng ngắn. Tổng vốn đầu tư khoảng 72,02 tỷ USD.

Ưu điểm của kịch bản 2 là vận chuyển cả hành khách và hàng trên cùng tuyến. Kết nối liên vận quốc tế thuận tiện nhưng tốc độ lưu thông thấp.

Kịch bản 3 

Đó là đầu tư tuyến đường sắt Bắc Nam đường đôi; tốc độ thiết kế 350 km/h; khổ ray 1.435 mm; tải trọng 22,5 tấn mỗi trục; khai thác tàu chở khách và dự phòng cho chở hàng hoá khi có nhu cầu.

Tổng vốn đầu tư 68,98 tỷ USD. Nếu đầu tư hạ tầng, thiết bị, phương tiện để khai thác tàu hàng chạy Bắc Nam thì vốn dự án khoảng 71,69 tỷ USD.

Tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam được làm mới hoàn toàn với 60% là cầu, 30% chạy trên nền đất, 10% hầm. Toàn tuyến có 23 ga khách, 5 khu bảo dưỡng, sửa chữa, 40 cơ sở bảo trì hạ tầng, 5 ga hàng, 28 km tuyến nối ga để khai thác chạy tàu hàng khi nhu cầu hàng vượt quá năng lực khai thác.

Trong 3 kịch bản trên, Bộ GTVT cho biết, ưu điểm của kịch bản 3 là tàu vận tải riêng hành khách nên tốc độ cao, an toàn, tiện nghi, có thể cạnh tranh với phương tiện khác, thị phần vận tải trên hành lang Bắc Nam được tái cơ cấu theo hướng tối ưu hơn.

Hơn nữa, phương án này có khả năng vận tải hàng trong trường hợp năng lực của tuyến đường sắt Bắc Nam hiện hữu quá tải. Tuy vậy, nhược điểm là chi phí đầu tư cao, chênh lệch tốc độ giữa tàu hàng và tàu khách lớn.

Trong khi đó, trong văn bản góp ý, Bộ Xây dựng chọn kịch bản 3 và đề nghị Bộ GTVT phối hợp với các địa phương có dự án chạy qua giữ nguyên thỏa thuận hướng tuyến khi làm quy hoạch tỉnh, tránh điều chỉnh làm phát sinh chi phí đầu tư.

Với kinh phí đầu tư đến hàng chục tỷ đô, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ GTVT cần bổ sung căn cứ pháp lý để đề xuất sơ bộ tổng mức vốn đầu tư.

Chính phủ đang dốc toàn lực cho đường sắt cao tốc Bắc – Nam

Trong Báo cáo Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 và dự kiến năm 2024 của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, đã xác định Chính phủ đặt mục tiêu phấn đấu hoàn thiện, trình cấp thẩm quyền xem xét Đề án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam trong năm 2024.

Từ tháng 3/2023, Bộ Chính trị đã ban hành kết luận về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến 2030, tầm nhìn đến 2045, trong đó đặt mục tiêu năm 2025 hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam và khởi công trước 2030.

Hai đoạn sẽ được ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2026 – 2030 gồm Hà Nội – Vinh và Sài Gòn – Nha Trang.

Với ý nghĩa cực quan trọng và số vốn đầu tư rất lớn, nên Chính phủ và Bộ GTVT đang rất nỗ lực để có bước chuẩn bị tốt nhất cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Thời gian gần đây, lãnh đạo Chính phủ và Bộ GTVT liên tục có những cuộc làm việc với nhiều tập đoàn, tổ chức tài chính quốc tế lớn để mời đầu tư dự án.

Theo đó, trong cuộc gặp và làm việc với lãnh đạo Nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị WB bố trí nguồn vốn cho Việt Nam vay với lãi suất thấp nhất để đầu tư các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm. Trong đó, có dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Trước đó, trong buổi làm việc với Bộ trưởng Bộ GTVT, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam trong nghiên cứu, đầu tư các dự án giao thông, trong đó có đường sắt tốc độ cao.

Riêng với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Nhật Bản sẽ xem xét hỗ trợ Việt Nam vốn ODA với cơ chế thuận lợi nhất.

Trong khi tại cuộc gặp với lãnh đạo Bộ Kế hoạch & Đầu tư, 2 tập đoàn lớn của TQ là Tập đoàn Xây dựng giao thông Trung Quốc (CCCC) và Tổng công ty Xây dựng cảng Trung Quốc (CHEC) cũng bày tỏ mong muốn được đầu tư vào mạng lưới hạ tầng giao thông Việt Nam, trong đó có dự án đường sắt tốc độ cao.