Cần gỡ vướng pháp lý để giải cứu thị trường bất động sản

Bất cập thủ tục nhà ở xã hội

Phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân hiện gặp nhiều vướng mắc về pháp lý. Chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để được miễn tiền sử dụng đất vẫn phải xác định tiền sử dụng đất rồi mới thực hiện thủ tục miễn, làm phát sinh thủ tục hành chính. Để hoàn tất thủ tục này, doanh nghiệp mất 1-2 năm.

Những thủ tục để xây nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân vẫn thực hiện như với nhà ở thương mại. Các ưu đãi cho chủ đầu tư như miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế, được dành 20% tổng diện tích đất ở để kinh doanh nhà ở thương mại, được vay vốn với lãi suất ưu đãi... là không thực chất, vì chủ đầu tư không được hưởng mà người dân được hưởng. Lý do là theo quy định, doanh nghiệp không được tính các khoản ưu đãi của Nhà nước vào giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội. Những điều này khiến chủ đầu tư không mặn mà.

Xem thêm: Đề xuất gói tín dụng 110.000 tỷ dành phân khúc bất động sản đặc biệt?

Theo quy định, các dự án nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Quy định này dẫn đến việc bố trí quỹ đất không phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch đô thị,... Muốn giải cứu thị trường lúc này, ngay cả phân khúc nhà ở xã hội cũng cần được tháo gỡ vướng mắc về pháp lý.

Giải quyết thủ tục “nóng” cho các dự án

Thị trường bất động sản từ năm 2022 đến nay rơi vào tình trạng tê liệt có phần đến từ quản lý yếu kém của cơ quan nhà nước. Nửa đầu năm 2022, thị trường bất động sản sốt giá và nửa cuối năm rơi vào mất thanh khoản, nợ xấu nhiều. “Tại sao trong một năm lại biến đổi như thế. Điều đó chứng tỏ quản lý thị trường của chúng ta còn nhiều bất cập, không đủ giải pháp để quản lý. Đây là câu hỏi lớn đặt ra cho khu vực nhà nước. Đặc biệt, dự báo về thị trường không có.

Hiện nay, cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp đều không làm tốt công tác dự báo. Doanh nghiệp bất động sản chỉ nhìn vào lợi nhuận mà đầu tư tràn lan rồi dẫn đến nguy cơ phá sản. Cơ quan quản lý không có con số thống kê, dẫn đến phân khúc cao cấp nguồn cung quá mức, trong khi cầu là đầu tư, đầu cơ; còn phân khúc nhà giá thấp không có.

Xem thêm: Tháo gỡ vướng mắc, điều chỉnh dòng vốn cho thị trường Bất động sản

Các dự án tắc không phê duyệt được là do Luật Đất đai. “Cứ phê duyệt mà vênh bất kỳ luật nào là rơi vào vòng lao lý. Điều này làm cho người ta không muốn phê duyệt”. Thị trường bất động sản muốn giải cứu phải chờ Luật Đất đai được thông qua vào tháng 6/2024 và đến cuối năm 2024 mới có khả năng phục hồi.

Thời điểm này Chính phủ cần cho rà soát lại tất cả các dự án. Dự án nào phù hợp với nhu cầu người dân, chủ đầu tư tiềm lực mà vướng mắc về pháp lý thì trình lên Quốc hội để ra nghị quyết cho phép phê duyệt.